Fundacja Agencja Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji Gdańskiej

ul. Brzozowa 15A 80-243 Gdańsk
tel. 58 301 48 84, tel./fax 58 301 48 84 (33)

Aktualności

Aktualności

30 lat Fundacji ARMAG !

2023-07-19

W tym  roku  mija już 30 lat  od  powołania  do działania  (aktem notarialnym z dnia  19.07.1993 r.) Fundacji Agencji Monitoringu Regionalnego Atmosfery Aglomeracji Gdańskiej . Fundacja  ARMAAG została założona przez Gminy Gdańsk, Gdynię , Sopot i Tczew oraz spółkę Nederpol dla utworzenia sieci monitoringu regionalnego. To  pierwsza z takich inicjatyw w Polsce, gdzie wspólnie samorządy  powołały fundację do prowadzenia regionalnego monitoringu automatycznego powietrza oraz prowadzenia wszelkich działań  na rzecz poprawy jakości  powietrza.  W 2020 roku  nastąpiła zmiana nazwy  na Fundację "Agencja Regionalnego Monitoringu Atmosfery  Gdańsk-Gdynia-Sopot".Budowa sieci pomiarów jakości powietrza nastąpiła  w pierwszych latach  działania fundacji tj. 1996 -2000,  finalnie powstało 10 stacji monitoringu powietrza, przez lata zmieniał się  nieznacznie  zakres jak
 i liczba stacji. Obecnie  w ramach  sieci ARMAG funkcjonuje  osiem stacji na obszarze aglomeracji trójmiejskiej. Fundatorami stacji były zakłady przemysłowe z obszaru trójmiasta, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej  Gdańsku oraz  w okresie późniejszym środki z funduszy unijnych.Koszty funkcjonowania w chwili obecnejpokrywane są  głównie przez Gminy: Gdańsk, Gdynię, Sopot oraz  darowizny i zlecenia w zakresie ochrony powietrza wspierające działania  statutowe. Ważnym etapem dla rozwoju sieci pomiarowej  było  zgłoszenie i przyjęcie do Państwowego  Monitoringu  Środowiska stacji monitoringu powietrza  Fundacji  ARMAAG  w 2000 roku. Kolejnym ważnym krokiem było  uzyskanie akredytacji  (nr AB 1057) wg normy  17025 w 2009 roku, którą Fundacja utrzymuje do chwili obecnej jako jedyna sieć w Polsce.


           Przez te wszystkie lata Fundacja ARMAG prowadziła i nadal prowadzi  pomiary  jakości  powietrza,   dzięki czemu  dostępna jest informacja o jakości  powietrza  dla mieszkańców  jak i są dostępne  dane archiwalne  ze  stacji będących  w  Państwowym  Monitoringu  Środowiska  stanowiące  podstawę  do sporządzania  rocznych ocen jakości  powietrza przez Główny  Inspektorat Ochrony  Środowiska oraz innych analiz w zakresie powietrza dla szerokiego grona odbiorców.  Monitoring  jakości powietrza pełni bardzo ważna rolę z jednej  strony możemy na bieżąco informować mieszkańców o  jakości  powietrza, a  drugiej  strony  w przypadku serii długoletnich  możemy dokonywać  oceny trendów zmian stanu aerosanitarnego dla wybranego obszaru, co pozwala podejmować  kluczowe decyzje przed  decydentów na poziomie lokalnym  czy  regionalnym  w kontekście realizowania działań dotyczących zarządzania jakością powietrza.
Jak pokazują 25-letnie  pomiary stan jakości powietrza na terenie  trójmiasta  jak i całego Pomorza systematycznie poprawia się szczególnie, jeśli  spojrzymy na serie pomiarowe w dłuższym horyzoncie czasowym. Stężenia  kluczowych zanieczyszczeń powietrza tj. ditlenku siarki, ditlenku  azotu  oraz pyłu zawieszonego PM10  wykazują generalnie  tendencję malejącą w ostatnich  25 latach.  W przypadku  stężeń średniorocznych ditlenku siarki  spadek  poziomu stężeń jest najbardziej spektakularny. Stężenie średnioroczne  tej substancji  spadło  w zakresie  od  39%  do 77%  w zależności  od stacji pomiarowej trójmiasta  jak i na obszarze Pomorza w latach 1998- 2022.
          Z  kolei poziomy stężenia średniorocznych ditlenku azotu  obniżają się  bardzo powoli bądź  utrzymują się na podobnym poziomie, bywają też pojedyncze  lata gdzie  jest zauważalny wzrost  tej substancji. Podobnie  jak w przypadku ditlenku siarki  stężenia  średnioroczne ditlenku azotu nie zostały przekroczone  na żadnej stacji w analizowanym  dwudziestopięcioleciu.
         W przypadku stężeń średniorocznych pyłu zawieszonego PM10 poziomu stężeń w analizowanym  okresie wykazują  tendencje malejącą, przy czym  dynamika tego   spadku jest  lepsza  niż w przypadku  ditlenku  azotu a  grosza niż dla ditlenku siarki. Stężenie średnioroczne  tej substancji  spadło  w zakresie  od 33%  do 98%  w latach 1998-2022. Stężenia  średnioroczne pyłu zawieszonego PM10  zostały przekroczone  na trzech  stacji pomiarowych   tj. stacji  AM10  Gdynia Śródmieście  w latach 2002-2007, na stacji AM3  Gdańsk Nowy Port (2003,2006)  i na stacji AM7 (2002-2003) w Tczewie na  pozostałych latach nie odnotowano  przekroczeń na żadnej  stacji.
           Reasumując  stan  jakości powietrza poprawia się  przy czym dymnika poprawy  jest różna  dla poszczególnych substancji. Warto odpowiedzieć sobie na pytanie jakie są  źródła  emisji   dla analizowanego obszaru trójmiasta i Tczewa jak i dla większości  miast polskich  zarówno tych mniejszych jak i większych  jest nim  niska emisja. Niska emisja to emisja pyłów i gazów na wysokości do 40 m. Są to przede wszystkim zanieczyszczenia z sektora komunalno-bytowego (pieców grzewczych i lokalnych kotłowni) oraz z sektora transportu. Dodatkowym czynnikiem  niezwykle  ważnym na który nie mamy wpływu  poza emisją mogących powodować pogorszenie jakości powietrza są warunki meteorologiczne. Najważniejsze elementy meteorologiczne, determinujące przemiany i rozprzestrzenianie zanieczyszczeń powietrza w atmosferze to: prędkość i kierunek wiatru, temperatura, opady atmosferyczne, wilgotność względna i  termiczna równowaga atmosfery.     

      W przypadku analizowanego obszaru trójmiasta  jak i całego Pomorza głównym  źródłem jest  przed wszystkim sektor komunlano–bytowy, przy czym z reguły  w mniejszych miejscowościach  jest większy jest jego udział niż w  większych miastach takich Gdynia, Sopot oraz Gdańsk gdzie większe znaczenia ma już emisja komunikacyjna.  Dlatego ważne są  wszelkie działania  ograniczające niską emisję. Jednym z kluczowych działań  jest  likwidacja indywidulanych  źródeł  emisji i podłączenie  do miejskiej sieci ciepłowniczej bądź wymiana  pieca czy kotła  na bardziej wydajny i przyjazny dla środowiska.

      Wieloletnie pomiary jakości powietrza  są niezwykle  cennym źródłem  informacji o jakości powietrza zarówno w  trendzie długookresowym  jak  i aktualnej informacji  o zanieczyszczeniu  powietrza. Na podstawie danych powstało wiele prac naukowych jak i  publikacji w poczytnych pismach naukowych. Wieloletnia działalność Fundacji to również edukacja  od poziomu  najmłodszych dzieci po studentów podczas niezliczonych zajęć edukacyjnych oraz wielu zrealizowanych akcji plenerowych  i  projektów edukacyjnych, które z pewnością przyczyniły  wzrostu świadomości  społeczeństwa w zakresie ochrony powietrza.  Przez 30 lat  działalności  zostało zrealizowanych wiele projektów unijnych zarówno regionalnych jak i międzynarodowych m.in. AIRPOMERANIA, CITEAIRII, MAAT, które pozwoliły na rozbudowę  systemu monitoringu powietrza  jak i stworzenie  wspólnej platformy publikacji  informacji  o jakości powietrza na Pomorzu.  Działania Fundacji  to również współpraca z  ośrodkami naukowymi  w trójmieście, w Polsce oraz za granicą m.in. w zakresie  udoskonalania metod pomiarowych czy analizy zależności poziomów stężeń od warunków  meteorologicznych  czy źródeł zanieczyszczeń  powietrza.

       30 lat działalności  Fundacji ARMAG  to z pewnością olbrzymi wkład  w pomiary i informację o jakości powietrza, edukację oraz wsparcie wszelkich inicjatyw jakości powietrza na obszarze  Pomorza. Wieloletnie pomiary jak i działalność edukacyjno-informacyjna Fundacji ARMAG z pewnością  przyczyniły się do poszerzenia wiedzy w zakresie jakości powietrza na obszarze Pomorza.

2006 Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji ARMAAG